Skimmia japonica subsp. reevesiana

Voor de Wageningense afdeling van de Botanische Kunstenaarsvereniging-tekendag heb ik op de valreep een stukje struik met bessen uit mijn tuin in Oudewater geplukt.

Al dagen was ik op zoek naar een geschikte bloeiende plant om uit te pluizen en na te tekenen. Maar helaas, in het wild was door alle vorst niets bloeiends en boeiends boven de grond. Af en toe zag ik bij iemand in de tuin iets wat op een bloem leek (voornamelijk Helleboris - de kerstroos), maar die waren treurig met hun kopjes naar beneden. En bovendien in iemands tuin..., daar kun je niet zomaar wat plukken. En vragen geeft weer zoveel tegenvragen en daar had ik nou ook weer geen zin in.

Zo'n Helleboris heeft trouwens wel weer een aparte bloeiwijze. Dat heb ik geleerd tijdens een rondleiding in de Hortus van Leiden in februari 2013, dus ik hoop toch dat ik ergens een verwilderd exemplaar tegen kom om dit eens nader te kunnen onderzoeken. Iets met aparte honingbloemen in de grote bloem om de eerste hommels te lokken. Hoe het precies zit weet ik niet (meer).

De Oudewaterse struik in mijn tuin.
Het stond er al toen we ons huis kochten. Het staat niet in de weg, al wordt het nu wel wat erg groot voor de plek. De bol van een meter doorsnede is voornamelijk groen met hier en daar een trosje rode bessen. Op uiteinden van de takken die geen bessen bevatten zitten kleine knopjes (bladknopjes dacht ik). Bij navraag in Wageningen bleek de struik een Skimmia te zijn. De geslachtsnaam en de ondersoortnaam moest gespeld worden, ja, ja.., ik heb dus echt geen verstand van planten .



Detailtekeningen Skimmia japonica subsp. revesiana 



Als je een naam hebt kun je meer vinden op internet: bron: Appeltern

Skimmia japonica  var. reevesiana (Skimmia)

 

Omschrijving: Skimmia japonica subsp. reevesiana is een mooi skimmia met een donkergroen blad. De trossen met rode bessen vormen, samen met de witte bloempluimpjes, de belangrijkste sierwaarde van deze wintergroene heester.

Skimmia japonica subsp. reevesiana groeit vrij langzaam en wordt uiteindelijk circa 50-60 cm hoog.

Skimmia japonica subsp. reevesiana is goed toe te passen in een border. Het beste kunt u Skimmia japonica subsp. reevesiana een plekje in de halfschaduw geven. Het leerachtige blad van Skimmia japonica subsp. reevesiana kan wat lichter worden wanneer de plant in de volle zon staat.

Beschrijving schetsen.

Het algemene uiterlijk (habitus) is hierboven al vermeld. In mijn geval, naar later bleek, bloemen in de knop en rode bessen in trossen. De bladeren zijn gaafrandig met donkergroene bovenzijde, waarin ook een nervatuur is te onderscheiden, en een lichtergroene onderzijde, zonder zichtbare nervatuur (alleen in doorzicht).



Habitus Skimmia

Het meest opvallend aan de habitus zijn de leerachtige bladen en de helderrode bessen, maar ook dat de oude takken geelgroen zijn met, bij de aanhechting van de bordeaux-kleurige nieuwe takken, een vliezige overgang. In de tekening is dat niet getekend, maar zit boven de bovenste litteken. De nieuwe takjes zijn tot en met de bloem of vrucht eveneens bordeaux-rood. Deze kleur loopt ook een eindje in de bladnerf over, aan de onderzijde verder en duidelijker dan boven. Ook is bij het begin van het blad een veldje rood op het oppervlak, aan beiden zijden.

Bladeren met kleuraanduiding en baldstructuur.

De bladeren zijn van boven grasgroen en van onderen geelgroen. De rode kleur zit alleen in de buitenste opperhuidcellen en lijken op rechthoekige of vierkante tegeltjes. In het blad zitten puntjes. Aan de bovenzijde zijn dit, bij vergroting, transparante venstertjes, die met een stervormig motief door bladgroen geïnfiltreerd worden. Aan de onderzijde zijn dit vlekjes of bultjes. Sommige van die bultjes lijken een soort huidmondjes te zijn met rode cellen aan de rand, soms gepaard, of tot vier tegeltjes, soms in elkaar overlopend tot één ring of tot vier aparte ringen.

Bladhabitus en bladgroenverdeling met huidmondjes

De bes is brandweerrood en heeft een bobbelige structuur aan de oppervlak. Het rood is zeer dun, maar sterk en ondoorzichtig. Beschadigingen in de schil zijn wit van het onderliggende weefsel.

De bes en het steeltje van de bes (rechts het schilletje dat door drogen donkerder tot zwart wordt)

Als je een bes doorsnijdt kom je op een "schuim"-laag van doorzichtige bolletjes met lucht ertussen, die daardoor wit lijken. Die schuimlaag zit om de vier dikke witte zaden heen en vormen zo vier kamers. Op ieder zaadje zit een streng vezels die vanuit het midden van de bes komen. Die strengen lopen via de rode schil naar de verschillende zaden.

De bes in langs- en dwarsdoorsnede

De zaden zelf zijn (nog?) wit en lijken daardoor op witte bonen. Echter aan één zijde zit een uitstulping dat ik "snaveltje" heb genoemd. Dat snaveltje loopt door tot in het platte ondervlak en is iets geopend, maar uiteindelijk splijt de boon verder open naar de bovenzijde. Het snaveltje zal de kiem zijn?

Het (nog?) witte zaad van verschillende kanten gezien

Niet op dezelfde tak als de besjes zitten de bloemknopjes. Per takje is dus een andere bloeitijd. Aanvankelijk zag ik de bloemetjes aan voor spruiten van nieuwe takjes, maar bij openpeuteren bleek een complete bloem in de dop aanwezig. Ik heb de situatie geschetst zoals deze nu is. Ik weet niet hoe de kleuren en de bloem er uit zien als deze geheel ontloken is. Het is nu allemaal transparant en meer of minder lichtgroenig. De buitenzijde van de bloem loopt rozig aan.

De bloemknop met inwendige structuur (stamper en 4 meeldraden)

De knop bestaat uit twee etages: een bloembodem bestaande uit vier kelkbladen en de bloemzelf die uit vier kroonbladen is opgebouwd. Alles zit zeer hecht tegen elkaar aangedrukt. Als je de bloem open peutert zie je de stamper en vier meeldraden. De stamper bestaat uit een viertal grote dicht tegen elkaar staande glazig groenige bollen met daarbovenop vier kleinere bolletjes die niet zo tegen elkaar staan.
Om dit viertal staan in de door de bollen ontstane holtes vier glazige meeldraden. Ze hebben een pijlvorm, met aan de binnenzijde van de pijlpunt een kleinere vlezige pijlpunt. De laatste zijn een soort flappen die met z'n tweeën onder een hoek ten opzichte van elkaar staan.
Zo is de situatie in knop. Ik weet nu nog niet hoe dat bij uitbloeien is. Of ze dan nog dezelfde vorm hebben en dezelfde kleur. Afwachten dus...